اندیشه حزب جمهوری اسلامی در جریان اوجگیری مبارزات مردمی در سالهای 1356 و 1357 شکل گرفت و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی به بار نشست و به صورت یک تشکل اسلامی ملی و فراگیر در صحنه سیاسی و اجتماعی کشور ظاهر شد...می توان با اطمینان گفت که هیچ تحلیلی از سال های اولیه انقلاب بدون بررسی چگونگی شکل گیری حزب جمهوری اسلامی و روند تکوین آن کامل نخواهد بود.
حزب جمهوری اسلامی به عنوان یکی از نهادهای تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران، در اوج مبارزات مردمی سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ پدید آمد و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان تشکلی فراگیر و اسلامی در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور تثبیت شد. این حزب نه تنها در بسیج نیروهای انقلابی نقش اساسی داشت، بلکه در تدوین ایدئولوژی نظام نوپای اسلامی نیز تأثیری عمیق برجای گذاشت. بی‌تردید، تحلیل دقیق سالهای نخستین انقلاب بدون بررسی جایگاه، ساختار و اندیشه‌های این حزب ناقص خواهد بود.
این سند تاریخی، که از نخستین سالهای حیات جمهوری اسلامی به یادگار مانده، بازتاب‌دهنده دیدگاه‌ها و آرمان‌های حزب جمهوری اسلامی است و مطالعه آن، طلاب و روحانیون را با عمق تفکر انقلاب اسلامی و قرائت ناب از اسلام بیشتر آشنا می‌سازد. محتوای این اثر، تنها به مسائل سیاسی محدود نمی‌شود، بلکه مبانی معرفتی، اعتقادی و اجتماعی نظام اسلامی را نیز دربرمی‌گیرد.
ساختار و محتوای اندیشه حزب جمهوری اسلامی
در آغاز این اثر، مباحثی تحت عنوان معرفت‌شناسی یا شناخت‌شناسی مطرح شده که پایه‌های فکری و فلسفی حزب را روشن می‌سازد. این بخش به دنبال تبیین این مسئله است که شناخت حقیقی از جهان و انسان، تنها در پرتو تعالیم اسلامی ممکن است و هرگونه برداشت مادی‌گرایانه از هستی، ناقص و گمراه‌کننده خواهد بود.
پس از آن، به انسان‌شناسی اسلامی پرداخته شده و جایگاه انسان به عنوان خلیفه‌الله و مسئولیت‌های او در قبال خود، جامعه و پروردگار بررسی شده است. در ادامه، مباحث توحید و معاد به عنوان اساس جهان‌بینی اسلامی مورد توجه قرار گرفته و ارتباط این اصول با زندگی فردی و اجتماعی توضیح داده شده است.
یکی از بخش‌های مهم این سند، بحث درباره حق حکومت و مشروعیت نظام اسلامی است. در اینجا، با استناد به آیات و روایات، این نکته تبیین شده که حاکمیت مطلق از آن خداست و تنها حکومتی مشروع است که بر اساس احکام الهی و تحت ولایت فقیه اداره شود. همچنین، به نقش نهادهای مختلفی همچون مجلس، قوه قضائیهو حتی رسانه‌های جمعی مانند رادیو و تلویزیوندر تحقق اهداف انقلاب اشاره شده است.
نقش شخصیت‌های برجسته در تدوین اندیشه حزب
لازم به ذکر است که شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذاری همچون شهید آیت‌الله دکتر بهشتی و مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در تدوین این کتاب مشارکت فعال داشته‌اند. دیدگاه‌های عمیق و روشنگرانه این بزرگان، به‌ویژه در تبیین رابطه دین و سیاست، از جمله نقاط قوت این اثر به شمار می‌رود. شهید بهشتی به عنوان یکی از نظریه‌پردازان اصلی حزب، همواره بر پیوند ناگسستنی اسلام با عرصه‌های اجتماعی و حکومتی تأکید داشت.
همچنین، مقام معظم رهبری در آن سال‌ها با بیاناتی ژرف و تحلیلی، به روشنگری درباره اهداف حزب و ضرورت وحدت نیروهای انقلابی می‌پرداختند. مواضع ایشان در این کتاب، نشان‌دهنده نگاه راهبردی به مسائل انقلاب و ضرورت حفظ خط اصیل اسلامی است.
درس‌هایی برای طلاب و روحانیون امروز
امروزه مطالعه این سند تاریخی برای طلاب و روحانیون از چند جهت حائز اهمیت است:
۱. آشنایی با مبانی فکری انقلاب اسلامی: این کتاب به‌روشنی نشان می‌دهد که انقلاب ایران صرفاً یک جنبش سیاسی نبود، بلکه حرکتی برخاسته از عمق تفکر اسلامی و مبتنی بر اصول توحیدی بود.
۲. ضرورت وحدت در عین کثرت: حزب جمهوری اسلامی نمونه‌ای از همکاری گروه‌های مختلف با حفظ اصول مشترک بود. این تجربه می‌تواند الگویی برای فضای کنونی جامعه باشد.
۳. نقش روحانیت در تبیین گفتمان انقلاب: حضور چهره‌هایی مانند شهید بهشتی و مقام معظم رهبری در این حزب، نشان‌دهنده مسئولیت خطیر روحانیت در هدایت جامعه است.
در پایان، این اثر نه تنها سندی تاریخی، بلکه منبعی ارزشمند برای شناخت اسلام ناب محمدی (ص) و خط فکری اصیل انقلاب اسلامی است. امید است طلاب عزیز با مطالعه عمیق این مطالب، بتوانند در ترویج و تحکیم مبانی انقلاب اسلامی گام‌های استواری بردارند.
.
لازم به ذکر است که افراد شاخصی همچون شهید بهشتی و مقام معظم رهبری درتدوین این کتاب مشارکت داشته اند و مواضع قابل مطالعه ای در این کتاب ارائه شده است.
دریافت
حجم: 6.41 مگابایت
